Vind je het leuk om meer te weten te komen over de geschiedenis en wil je graag zelf op onderzoek uit kunnen gaan? Wellicht past het beroep archeoloog dan goed bij je! Als archeoloog probeer je op verschillende manieren te ontdekken hoe men vroeger leefde, hoe overblijfselen van mensen, gereedschappen of dieren in de geschiedenis geplaatst kunnen worden, enzovoorts. Doordat je als archeoloog met tal van verschillende overblijfselen te maken kunt krijgen, is het beroep archeoloog nooit saai! Je weet immers nooit wat je tijdens een werkdag aan zal treffen. Helaas komt het voor archeologen ook regelmatig voor dat zij niets of niets interessants vinden bij het doen van onderzoek.
Om succesvol te kunnen zijn als archeoloog is een brede interesse in de manier van leven vroeger, de manier waarop gebouwen werden opgebouwd en een interesse in de evolutie van dieren een vereiste. Hoe weet je anders immers wat waardevolle vondsten zijn tijdens je onderzoeken? Niet iedere scherf die je vindt heeft een waardevolle betekenis! Hoewel je tijdens je opleiding tot archeoloog veel meer leert over het doen van onderzoek en het inschatten van de waarde van bepaalde vondsten, komt enige voorkennis goed van pas bij dit beroep.
De werkdag van een archeoloog
Een archeoloog zal tijdens zijn of haar werkdag voornamelijk actief zijn op plekken waar opgravingen worden gedaan. Tijdens de opgravingen probeer je heel voorzichtig bepaalde vondsten vrij te maken, door met kleine schepjes, lepeltjes en vegertjes aarde weg te werken. Het is hierbij erg belangrijk dat je op een heel nauwkeurige en precieze wijze kunt werken, om schade aan de vondsten te voorkomen. Wanneer je de opgravingen te ruw zou benaderen zouden er bijvoorbeeld stukjes van de vondsten af kunnen breken. Als archeoloog ben je voornamelijk projectmatig bezig. Dit betekent dat je steeds weer op andere plekken onderzoek doet en per onderzoek met andere mensen samenwerkt.
De meeste archeologen specialiseren zich in een bepaalde periode uit de geschiedenis, een bepaald onderwerp, of juist een bepaalde regio. Op basis van hun specifieke kennis proberen zij overblijfselen te identificeren en op waarde te schatten. Dit betekent niet dat de waarde van een overblijfsel in geld moet worden uitgedrukt, maar wel dat gekeken moet worden hoe belangrijk een bepaald overblijfsel is voor het beeld wat we van een regio of tijdsperiode hebben. Op basis van de bevindingen van een archeoloog kan bijvoorbeeld bepaald worden welke dieren er in een gebied hebben geleefd, hoe mensen hun woningen vroeger bouwden, enzovoorts.
Hoewel veel van het werk van archeologen buiten de deur wordt uitgevoerd, zijn ze ook geregeld in laboratoria te vinden. In een laboratorium worden de gevonden voorwerpen verder onderzocht en in een bepaalde tijdsperiode geplaatst. Hierbij kan een archeoloog met röntgenstraling werken om de binnenzijde van een voorwerp beter te kunnen bekijken, maar bijvoorbeeld ook proberen om bepaald vormen van het schrift te ontcijferen. Door de diversiteit aan onderzoeken die een archeoloog uitvoert is geen enkele dag hetzelfde!
Opleiding voor een archeoloog
Om als archeoloog aan de slag te kunnen gaan dien je een opleiding tot archeoloog te hebben afgerond. De opleiding archeologie is een universitaire opleiding, die in drie jaar kan worden afgerond. Tijdens de bacheloropleiding kan een student zich al specialiseren in een bepaalde tijdsperiode. Denk bijvoorbeeld aan de prehistorie, de Middeleeuwen, de Romeinse Tijd, enzovoorts. Juist door de mogelijkheid om je te specialiseren kom je ontzettend veel te weten over een bepaalde tijd, een regio of een volk wat vroeger leefde.
Deze kennis kun je verder uitbreiden als je na je bacheloropleiding ook nog een masteropleiding volgt aan een universiteit. Het kan hierbij gaan om een zogenaamde research master, of een gewone master. Om deel te kunnen nemen aan een research master moet men in veel gevallen door een strenge selectie komen. Deze research masters zijn bedoeld voor studenten die na het afronden van hun bacheloropleiding een eigen onderzoek willen doen naar een bepaalde tijdsperiode, regio of volk. Let erop dat deze research master twee jaar duurt. Gewone masters bieden archeologen de mogelijkheid om zich verder te specialiseren, waarbij de master vaak maar een jaar duurt.
Over het algemeen wordt aangeraden om na het afronden van je bacheloropleiding nog een vervolgopleiding te doen. Tijdens een vervolgopleiding doe je meer specifieke kennis op, wat je baankansen vergroot.
Past het beroep archeoloog bij mij?
Het beroep archeoloog past bij je als je geïnteresseerd bent in de geschiedenis van een regio, een volk of dieren. Doordat je als archeoloog vaak onderzoek doet naar een bepaalde tijdsperiode is het een voordeel als je vooraf al een grote interesse in de geschiedenis van de mensheid hebt. Zo kun je deze specifieke periode makkelijker plaatsen in de geschiedenis als geheel. Net als bij een opleiding tot geschiedkundige moet je ook bij een opleiding tot archeoloog erg veel leren over dingen die niet alledaags zijn. Niet iedereen vindt dit leuk!
Ook moet je voor het beoefenen van het beroep archeoloog veel geduld hebben tijdens je werkdagen. Bij sommige onderzoeken zal het uiteindelijke resultaat minimaal zijn, waarna je jezelf opnieuw op moet laden voor een nieuw onderzoek. Dit is een aspect van de archeologie wat soms behoorlijk demotiverend kan werken. Anderzijds zullen er ook genoeg onderzoeken zijn waarbij je wel waardevolle vondsten doet bij opgravingen.
Vacatures voor archeologen
Archeologen kunnen voor verschillende instanties werken. Zo werken archeologen voor universiteiten, voor musea, bij de overheid, of bij non-profit organisaties. Daarbij is ook het aantal particuliere bedrijven wat onderzoek doet naar de geschiedenis van de mensheid toegenomen in de afgelopen jaren. Het voordeel aan een particuliere organisatie is dat je zelf kunt bepalen voor welke organisaties je wilt werken en welke projecten je liever overslaat.
Op internet vind je verschillende websites waarop vacatures voor archeologen worden aangeboden. In sommige gevallen kun je direct na het afronden van je opleiding voor de universiteit waar je studeert blijven werken. Universiteiten doen namelijk regelmatig onderzoek bij opgravingen. Door eerst meer ervaring op te doen bij een universiteitsonderzoek, wordt het op een later moment makkelijker om voor een andere organisatie te gaan werken.