Het beroep advertentiezetter is niet iets van deze tijd, maar werd voornamelijk in het verleden beoefend. Hoewel de benaming van dit beroep wellicht anders doet vermoeden, heeft een advertentiezetter weinig met het bedenken van advertenties zelf van doen. De advertentiezetter hield zich voorheen namelijk voornamelijk bezig met het vervaardigen van handzetsels voor advertenties.
Van de machinaal gezette regels maakt een advertentiezetter voorheen losse letters, lijnen, clichés en vignetten. Tegenwoordig wordt het beroep advertentiezetter vaak door drukkers en online marketeers uitgevoerd, die de advertentieteksten rechtstreeks op banners of spandoeken drukken.
Tegenwoordig worden de handzetsels nauwelijks meer binnen de industrie gebruikt, waardoor het beroep van advertentiezetter zo goed als verdwenen is. De handzetsels werden eerst vervangen door de automatische zetmachine, zoals de Monotype en Linotype, en op een later moment door de offsetdruk en elektronische druktechnieken. Handzetwerk wordt momenteel als een kunstambacht gezien en enkel nog gebruikt als klein kunstwerk in boeken en andere vormen van artistiek drukwerk in kleine oplagen. Het handzetwerk wordt hierbij voornamelijk gebruikt op ambachtelijk handgeschept papier. Er worden geen specifieke opleidingen tot advertentiezetter aangeboden.
De werkdag van een advertentiezetter
Zoals reeds beschreven houdt een advertentiezetter zich enkel nog bezig met handzetwerk in de vorm van kunst. Het werk van een advertentiezetter is overgenomen door drukkers, die moderne druktechnieken gebruiken om organisaties te helpen bij marketingactiviteiten, het verspreiden van een boodschap, het drukken van kranten of boeken, enzovoorts. Het verschilt per drukker hoe zijn of haar werkdag eruitziet. Sommige drukkers zijn bijvoorbeeld gespecialiseerd in het bedrukken van textiel, zoals shirts en petjes, terwijl andere drukkers zich enkel richten op het bedrukken van papier. Advertentiezetters van vroeger hielden zich ook enkel bezig met het bedrukken van papieren voorwerpen.
Vroeger maakt een advertentiezetter gebruik van losse lettertekens in reliëf en spiegelschrift, waarmee hij of zij teksten kon drukken. Door de jaren heen werden lettertekens zowel van hout, als van lood gemaakt. Een groot nadeel aan de houten lettertekens was het feit dat deze lettertekens vaak maar voor een tekst gebruikt konden worden en daarbij snel versleten raakten. Zo moest men regelmatig nieuwe lettertekens maken om een nieuwe advertentie te kunnen schrijven. Met de loden lettertekens wat dit niet langer noodzakelijk en gingen de lettertekens aanzienlijk langer mee. De loden letters werden uit zogenaamde matrijzen gegoten, die op hun beurt met punches werden gemaakt. Het uiteindelijke resultaat aan het einde van de werkdag van een advertentiezetter werd een handzetsel genoemd.
Opleiding tot advertentiezetter volgen
Doordat het beroep van een advertentiezetter vrijwel volledig uitgestorven is en enkel nog als ambachtelijk werk wordt uitgevoerd, wordt er geen specifieke opleiding meer voor dit beroep aangeboden. Ook voorheen was er geen opleiding nodig om advertentiezetter te kunnen worden, doordat het werk relatief eenvoudig aan te leren was door ervaring op te doen. Als alternatief voor het beroep advertentiezetter zou je tegenwoordig drukker kunnen worden. Er zijn verschillende mbo-opleidingen die zich richten op het werk van een drukker. Vaak gaat een dergelijke opleiding verder dan een uitleg over de werking van drukmachines alleen. Denk bijvoorbeeld ook aan het bewerken van fotomateriaal, het bedrukken van verschillende soorten materiaal, enzovoorts.
Een alternatief voor een opleiding tot drukker is het volgen van een opleiding tot kunstenaar, die in verschillende vormen aangeboden wordt. Er zijn immers nog altijd mensen nodig voor het ambachtelijke werk van een advertentiezetter. Denk aan boeken waarin een dergelijk handzetsel gebruikt wordt, of andere kunstwerken waarin men handzetsels als artistiek element toepast.
Vacatures voor advertentiezetters
Doordat het beroep advertentiezetter zo goed als uitgestorven is, kan het erg lastig zijn om aan een baan te komen als je zelf handzetsels wil kunnen maken. Veel mensen die een opleiding tot kunstenaar hebben gevolgd gaan voor zichzelf aan de slag en bieden zich als freelancer aan opdrachtgevers aan. Ook kun je proberen om zelf mooie handzetsels te maken en deze aan anderen te verkopen, om op die manier aan inkomsten te komen. Doordat het aantal handzetsels wat jaarlijks gezet wordt zeer beperkt is, blijft het raadzaam om je breder te oriënteren. Zo zou je bijvoorbeeld kunnen proberen om kunstwerken te maken, waarin je de handzetsels op een subtiele manier verwerkt! Deze kunstwerken kun je in een eigen (online) atelier aanbieden, of via een ander atelier uit je stad. Er zijn veel ateliers die samenwerkingen met kunstenaars aangaan om kunst te verkopen.
Mocht je ervoor kiezen om in plaats van het beroep advertentiezetter te kiezen voor het beroep van een drukker, dan is het aantal vacatures groter. Houd er echter rekening mee dat het banenaanbod ook in dit geval beperkt is. Het aantal drukkers is in de afgelopen jaren teruggelopen doordat steeds meer bedrijven zich richten op online marketing, in plaats van fysieke marketingactiviteiten. Naast de mogelijkheid om je aan te sluiten bij een bestaande drukkerij kun je er ook voor kiezen om een eigen drukkerij te beginnen. Het nadeel hierbij is echter dat je een grote investering in de benodigde apparatuur zal moeten doen.
Alternatieven voor een advertentiezetter
Een alternatief voor het beroep van advertentiezetter is het ontwerpen van online advertenties. Doordat steeds meer bedrijven zich richten op online marketing ligt het in de lijn der verwachting dat het banenaanbod in deze branche toe zal nemen. Je kunt ervoor kiezen om zelf online advertenties te leren maken, of om hier een relevante opleiding voor te volgen. Er zijn verschillende mbo- en hbo-opleidingen die zich op de online marketing voor organisaties richten.
Daarbij is het voor een online marketeer eenvoudiger om zelf een bedrijf te beginnen, omdat hier nauwelijks investeringen voor nodig zijn. Een goede computer, de benodigde software en wat boeken over online marketing zijn in principe voldoende om een online advertentie te kunnen maken. Daarbij is op internet veel informatie over het creëren van advertenties te vinden. Sommige organisaties hechten meer waarde aan relevante werkervaring, dan aan een specifieke opleiding tot online marketeer. Voor het creëren van online advertenties speelt ook creativiteit een belangrijke rol, in plaats van enkel de vaardigheid voor het maken van online advertenties.