Wie aan de slag wil als leraar maakt een goede keuze, niet alleen met betrekking tot het salaris maar zeker ook met de kans op werk. Er is al jarenlang een tekort aan leraren, zowel in het basisonderwijs als het voortgezet onderwijs.
Als leraar kun je alle kanten op. Je staat voor de klas in het basisonderwijs of speciaal onderwijs. Daarnaast kun jij je specialiseren op het geven van een bepaald vak in het voortgezet of middelbaar onderwijs. Je taken bestaan niet alleen uit lesgeven maar ook het coachen van de individuele leerling. Daarnaast voer je administratieve taken uit en onderhoud je contact met de ouders of verzorgers van het kind. Er zijn 3 verschillende niveaus met betrekking tot de lerarenopleiding.
Beschik jij over goed leiderschap en werk je resultaatgericht? Vind je het bovendien leuk om jongeren iets te leren en kun je goed samenwerken, dan is het beroep leraar zeker iets voor jou.
De werkdag van een leraar
Niets zo afwisselend als het beroep leraar. Je werkt met veel verschillende leerlingen met ieder een eigen achtergrond. De werkdag begint met een onderonsje met andere docenten. Bij binnenkomst van de leerlingen zorg je dat je in de klas staat. Op sommige scholen is een onderwijsassistent werkzaam, deze helpt met het klaarzetten van de materialen.
Gedurende de schooldag ben je bezig met lesgeven in Nederlands, rekenen of wiskunde, lichamelijke opvoeding, aardrijkskunde en andere vakken. Wie op het voortgezet of middelbaar onderwijs werkt, is gespecialiseerd in één of soms meerdere vakken. In dit geval blijf je in dezelfde klas en wisselen de leerlingen.
Tijdens de pauzes eet je samen met de andere docenten en onderwijsassistenten. In de korte pauzes drink je een kop koffie, werk je nog wat bij of houd je, wanneer je werkzaam bent in het basisonderwijs, toezicht op de speelplaats.
Bij een tussenuur bereid je de lessen voor de volgende dag voor, of je kijkt huiswerk na. Afhankelijk van de school is er wekelijks tot maandelijks een lerarenvergadering. Na schooltijd ben je ook bezig met het opruimen van materialen, bijhouden van de administratie of het voeren van oudergesprekken.
Er wordt vaak gedacht dat het beroep leraar veel vrije dagen betekent. Het klopt dat leerlingen meer vakanties hebben dan volwassenen. Als leraar maak je langere dagen om deze uren op te vangen. Tijdens vakanties ben je bezig met het nakijken van huiswerk of toetsen, maar ook met het voorbereiden van lessen.
Past het beroep leraar bij mij?
De opleiding tot leraar duurt maximaal 4 jaar, daarna ga je aan de slag als docent op een van de verschillende scholen. Naast het geven van les ben je ook de coach en vertrouwenspersoon: het beroep leraar is zeer veelzijdig.
Je bent resultaatgericht en zet de puntjes op de i. Je hebt niet alleen goed leiderschap maar kunt ook uitstekend luisteren. Denk jij in kansen en weet jij het beste uit ieder kind te halen, dan heb jij de competities om aan de slag te gaan als leraar.
Competenties en vaardigheden van een leraar
Als leraar heb je een reeks van competenties en vaardigheden nodig om effectief te kunnen onderwijzen en je leerlingen te begeleiden. Hier zijn enkele sleutelcompetenties:
- Pedagogische vaardigheden: Vermogen om lesstof boeiend en begrijpelijk over te brengen. Kennis van diverse onderwijsmethoden en technieken om aan de verschillende leerbehoeften van studenten te voldoen.
- Communicatie: Sterke verbale en schriftelijke communicatievaardigheden zijn essentieel voor het geven van instructies, het geven van feedback, en het communiceren met zowel studenten als ouders.
- Geduld en empathie: Begrip tonen voor de diverse achtergronden en behoeften van studenten. Geduld hebben met studenten die meer tijd nodig hebben om te leren.
- Organisatie en planning: Effectief kunnen plannen en organiseren van lessen, activiteiten, en het bijhouden van de voortgang van studenten.
- Klassenmanagement: Het vermogen om een positieve en productieve leeromgeving te creëren en te handhaven.
- Betrokkenheid bij professionele ontwikkeling: Voortdurende bereidheid om nieuwe onderwijstechnieken en onderwerpen te leren.
Geschikte persoonstypen
Hieronder vind je enkele geschikte persoonstypen volgens verschillende methodes.
DISC-type
Wil jij graag weten of je wel het juiste DISC-type bent voor het beroep leraar? Houd er rekening mee dat sommige van deze aspecten, zoals Enneagram type, DISC kleur en MBTI type, subjectief en niet specifiek voor elk beroep zijn.
Groen (Stabiliteit - S):
Kenmerken: Geduldig, betrouwbaar, praktisch, behulpzaam.
Geschikt voor beroepen die stabiliteit, consistentie en een zorgzame houding vereisen. Bijvoorbeeld: verpleegkundige, administratief medewerker, klantenservice, maatschappelijk werker, HR-medewerker.
Blauw (Conformisme - C):
Kenmerken: Nauwkeurig, analytisch, systematisch, diplomatiek.
Geschikt voor beroepen waarin aandacht voor detail, nauwkeurigheid en analytisch denken belangrijk zijn. Bijvoorbeeld: accountant, ingenieur, programmeur, wetenschapper, data-analist.
Het is belangrijk om op te merken dat hoewel bepaalde DISC-kleuren kunnen corresponderen met kenmerken die nuttig zijn in bepaalde beroepen, individuen met een verscheidenheid aan DISC-typen succesvol kunnen zijn in allerlei soorten werk. DISC is meer een hulpmiddel voor zelfbewustzijn en teamdynamiek, en minder een strikte richtlijn voor beroepskeuze.
Weet je niet zeker wat voor DISC-type jij bent, doe dan een DISC persoonlijkheidstest!
Enneagram Type
Of wil jij juist graag weten of je wel het ideale Enneagram-type bent voor het beroep leraar?
Type 2 - De Helper:
Kenmerken: Zorgzaam, interpersoonlijk georiënteerd, behulpzaam.
Geschikt voor beroepen waarin zorg en ondersteuning centraal staan. Bijvoorbeeld: verpleegkundige, leraar, klantenservice, maatschappelijk werker.
Type 9 - De Bemiddelaar:
Kenmerken: Vredelievend, receptief, ondersteunend.
Geschikt voor beroepen waarin harmonie, diplomatie en het verenigen van verschillende standpunten belangrijk zijn. Bijvoorbeeld: counselor, HR-medewerker, onderwijzer, maatschappelijk werker.
Hoewel bepaalde Enneagramtypes goed passen bij sommige banen of beroepen, kan iedereen met elk Enneagramtype in veel verschillende beroepen succes hebben. Het Enneagram helpt vooral bij zelfkennis en kan je daarbij helpen bij kiezen van een baan.
Weet je niet zeker wat voor Enneagram-type jij bent, doe dan een Enneagram test!
MBTI Type
Ook als je wil weten of jij wel het MBTI-type bent voor het beroep leraar vind je hier!
ENFJ (Protagonist):
Kenmerken: Charismatisch, inspirerend, altruïstisch.
Past goed in rollen als coach, HR-manager, politicus.
ISFJ (Verdediger):
Kenmerken: Beschermend, toegewijd, warm.
Geschikt voor verpleegkunde, onderwijs, sociaal werk.
Het is belangrijk om te onthouden dat MBTI-persoonlijkheidstypen algemene richtlijnen zijn en dat individuen van elk type succesvol kunnen zijn in een breed scala aan beroepen. Persoonlijke interesses, vaardigheden en andere factoren spelen ook een grote rol bij het kiezen van een carrière.
Weet je niet zeker wat voor MBTI-type jij bent, doe dan een MBTI test!
Waar je werkt
Bij het kiezen van de lerarenopleiding is het belangrijk om eerst te bedenken waar je wilt werken. Naast het basisonderwijs, voor kinderen van 4 tot 12 jaar, kun je ook werkzaam zijn in het speciaal onderwijs. Het speciaal basisonderwijs is bedoeld voor kinderen die extra hulp nodig hebben met leren of opvoeding.
Binnen het basisonderwijs vallen ook de vrije school, Brede School, dalton onderwijs, Jenaplan of Montessorionderwijs. Dit zijn scholen met een andere onderwijsmethode of visie op onderwijs.
Het voortgezet onderwijs is bedoeld voor leerlingen van 11 tot en met 18 jaar. Hierbij ben je werkzaam op het vmbo, havo, vwo of praktijkonderwijs.
Je kunt er ook voor kiezen om les te geven op een mbo, hbo of wo-school. Hierbij geef je les aan jongvolwassenen of volwassenen. Nederland telt meer dan 6500 basisscholen en meer dan 600 scholen voor voortgezet onderwijs. Er is hierdoor altijd wel een vacature bij jou in de buurt.
Opleiding leraar, verschillende niveaus
Om als leraar in het basisonderwijs te mogen werken heb je een afgeronde hbo-opleiding Pabo nodig. Deze voltijdopleiding duurt 4 jaar, waarbij je in het derde jaar kiest voor een specialisatie. Je hebt de keuze uit werken met kinderen van 4 tot 8 jaar of kinderen van 8 tot 12 jaar.
Heb je een vwo-diploma, dan kom je mogelijk in aanmerking voor een verkorte lerarenopleiding van 3 jaar. Met een hbo-opleiding of universitaire opleiding is het zelfs mogelijk als zij-instromer de opleiding in 2 jaar af te ronden.
De leraar in het voortgezet onderwijs heeft een eerstegraads en tweedegraads bevoegdheid. Met een tweedegraads bevoegdheid mag de leraar lesgeven aan het vmbo, praktijkonderwijs en onderbouw van havo en vwo. Met een eerstegraads onderwijsbevoegdheid mag de leraar lesgeven aan de bovenbouw van het havo en vwo. Om deze bevoegdheid te behalen volg je de hbo-lerarenopleiding voortgezet onderwijs of kopopleiding HBO Bachelor. De eerstegraads bevoegdheid is te behalen op de HBO Master lerarenopleiding aan een hogeschool of universiteit.
Thuis studeren is mogelijk. Kies uit de hbo-bachelor lerarenopleiding basisonderwijs of talen zoals Nederlands of Engels. Tijdens deze thuisstudie word je opgeleid tot een vakbekwame leraar. Naast studeren loop je stage op een geschikte school. Er wordt aandacht besteed aan onderwijskunde, ICT-vaardigheden, taal, rekenen en andere vakken.
Voor de opleiding betaal je collegegeld, dit bedraagt ongeveer 2006 euro. Voldoe je niet aan bepaalde criteria, dan betaal je mogelijk meer. Volg je een thuisstudie, dan ben je gemiddeld €8500 voor de hele studie kwijt. Je betaalt in ieder geval nooit langer dan 4 jaar collegegeld.
Betaalt de werkgever, dan geldt er een aantrekkelijke fiscale regeling. Bekijk ook of je recht hebt op studiefinanciering. Is dit niet het geval, informeer dan naar een levenlanglerenkrediet.
Hoeveel verdient een leraar?
Uit onderzoek blijkt dat leraren veel meer verdienen dan gedacht. Een pas afgestudeerde leraar die werkzaam is in het basisonderwijs heeft een startsalaris van €2436 bruto per maand. Dit loopt op tot maximaal €3482 per jaar. Leraren in het voortgezet onderwijs kunnen rekenen op een iets hoger salaris.
Het maximumsalaris bedraagt gemiddeld €4464. De werkgever kan afspraken maken met betrekking tot het loon, hierbij wordt gekeken naar leeftijd, opleiding en werkervaring.
Wil je aan de slag als zzp’er, dan word je gevraagd als gastdocent of invaller. Hierbij hanteer je een uurtarief van €35 tot €50.
Vacatures leraar of docent
Er is meer vraag dan aanbod van leraren, je komt de leukste vacatures online tegen. Vacature leraar basisonderwijs of docent vakopleiding, je vindt snel een geschikte vacature. Bekijk het aanbod op onze website sla deze op bij je favorieten. Staat er niet tussen wat je zoekt, kom gerust op een later moment nog eens terug. Ons aanbod vacatures leraren wisselt regelmatig.
Loop ook eens binnen bij het arbeidsbureau of uitzendbureau, dit kan je kansen op een geschikte vacature vergroten.
Veelgestelde vragen
De primaire verantwoordelijkheden van een leraar of lerares omvatten het voorbereiden en geven van lessen, het beoordelen van het werk en de voortgang van studenten, het bieden van begeleiding en ondersteuning aan leerlingen, en het bijdragen aan de ontwikkeling van lesplannen en schoolbeleid. Leraren moeten ook zorgen voor een veilige en stimulerende leeromgeving.
Om leraar of lerares te worden, is meestal een relevante onderwijskwalificatie nodig, zoals een Bachelor of Education of een Master in het Onderwijs. Voor het lesgeven in het secundair onderwijs is vaak ook een graad in een specifiek vakgebied nodig. In veel landen is een lesbevoegdheid vereist, die je krijgt na het succesvol afronden van een lerarenopleiding.
Belangrijke persoonlijke kwaliteiten voor leraren zijn geduld, empathie, sterke communicatieve vaardigheden, organisatievermogen, en een passie voor onderwijs en leren. De bekwaamheid om studenten te motiveren en te inspireren is ook essentieel.
Het werk van leraren varieert afhankelijk van het onderwijsniveau. In het basisonderwijs geven leraren vaak een breed scala aan vakken en richten zich op de algemene ontwikkeling van de leerling. In het voortgezet onderwijs specialiseren leraren zich meestal in één of twee vakgebieden en richten ze zich meer op specifieke onderwijsdoelen en examenvoorbereiding.
Uitdagingen in het onderwijs kunnen zijn het managen van een diversiteit aan leerbehoeften, het bijhouden van administratieve taken, en het omgaan met een soms veeleisende werkomgeving. De voldoening komt van het maken van een positief verschil in het leven van leerlingen, het bijdragen aan hun ontwikkeling en groei, en het zien van hun succes en vooruitgang.