De documentairemaker maakt documentaires, een non-fictieve film die een beeld geeft van een gebeurtenis of situatie. Je gebruikt scenes uit de werkelijkheid, neemt interviews af en monteert de opnames. Verricht jij graag research naar een onderwerp, kom je graag op verschillende locaties en werk je goed samen met de cameraman en geluidsman, dan ben je creatief genoeg voor het uitoefening van het beroep documentairemaker.
Het maken van documentaires doe je in opdracht van televisie of een filmproducent. Ook is het mogelijk dat je een documentaire voor het internet maakt, maar ook voor de bioscoop of een bedrijf.
Als documentairemaker werk je bij een filmproductiebedrijf, televisiestation of als zelfstandige. In het laatste geval werk je op freelance basis, dit betekent dat je voor verschillende opdrachtgevers werkt.
De werkdag van een documentairemaker
Staat er een nieuwe documentaire op de planning, dan bekijk je eerst of het onderwerp aansluit bij hetgeen je wilt gaan filmen. Bij documentaires werk je het idee uit tot een geschikt scenario. De documentairemaker doet dit zelf of huurt hier iemand voor in. Hierbij houd je rekening met de kosten: het rond krijgen van de financiering ligt soms bij de documentairemaker en soms bij de regisseur. Als documentairemaker werk je met veel verschillende mensen samen. Zo is het belangrijk om een groep samen te stellen waaronder cameraman, geluidsman, iemand die de montage verzorgt of de rekwisieten. Al deze mensen moeten goed met elkaar samen kunnen werken.
De documentairemaker is veel onderweg. Het ene moment werk je in eigen land, het andere moment reis je de wereld rond. Het maken van documentaires betekent soms lange dagen maken. Bij nachtopnames werk je in de nachtelijke uren en rust je overdag enkele uurtjes. Geduld is een belangrijke zaak, bepaalde documentaires laten zich niet leiden. Je zult dan ook goed moeten kunnen anticiperen en het scenario eventueel aanpassen.
Wanneer het beeldmateriaal gereed is, houd jij je bezig met de montage hiervan. De documentaire wordt voorzien van een voice-over, muziek of geen geluid. Voordat montage en eventuele voice-over plaatsvindt, is het belangrijk om de beelden eerst met de opdrachtgever door te lopen.
Samen met een filmproducent of televisie bekijkt de documentairemaker de mogelijkheden voor het uitbrengen van de documentaire.
Opleiding tot documentairemaker
Er is geen officiële opleiding voor het beroep documentairemaker. Sommige documentairemakers hebben alles in de praktijk geleerd, toch verdient het aanbeveling om te kiezen voor een opleiding die goed bij het beroep aansluit. De filmacademie biedt de opleiding regie documentaire aan, waarbij je wordt opgeleid tot documentairemaker. Tijdens de opleiding leer je alles over het schrijven van een filmplan, het ontwikkelen van ideeën en het opstellen van een definitieve versie. Taken als de camerapositie, productie, budget en positie van de maker komen uitgebreid aan bod.
Je leert alle vaardigheden die nodig zijn om aan de slag te gaan als documentairemaker. De opleiding is op een toegankelijk niveau en hiermee geschikt voor iedereen met interesse in dit beroep. Deze opleiding wordt gegeven in de avonduren of overdag. Hierbij kun je kiezen uit voltijd of deeltijd, in totaal duurt de opleiding 10 maanden. De opleiding regie documentaire wordt aangeboden door de Amsterdam Film School. Voor de gehele opleiding betaal je gemiddeld €6250, dat je verspreid over 10 maanden mag betalen.
Het TV College geeft een opleiding waarbij je individueel aan je eigen documentaire werkt. Je leert veel over verschillende vertelvormen, research, draaiboek en synopsis. Ook gaat de lesstof dieper in op producenten, omroepen en montage. De lessen vinden plaats in de avonduren, deze opleiding duurt 7 dagdelen. De kosten voor de opleiding bedragen rond de €700.
De hbo-bacheloropleiding film en televisie kent verschillende afstudeerrichtingen, waaronder regie documentaire. De opleiding behandelt zaken als filmgeschiedenis, montage en filmanalyse. Overige vakken zijn afhankelijk van de gekozen studierichting. Om deze opleiding te volgen bezit je over een mbo-diploma niveau 4, vwo-profiel of havo profiel. De opleiding duurt in totaal 4 jaar. Als vervolgopleiding kun je kiezen voor de hbo-masteropleiding film.
Er zijn nog vele andere cursussen documentairemaker. Een cursus is geschikt voor mensen die graag willen filmen, maar ook om de huidige kennis op te vijzelen. De kosten voor een opleiding of cursus documentairemaker is aftrekbaar indien je dit volgt naar aanleiding van je huidige of toekomstige beroep.
Past het beroep documentairemaker bij mij?
Als documentairemaker ben je creatief, innovatief en onafhankelijk. Je beschikt over een grote dosis doorzettingsvermogen en kan goed samenwerken. Resultaatgerichtheid en overtuigingskracht mag niet ontbreken in jouw vaardigheden. Je kijkt naar de wereld om je heen en observeert, zodat het onderwerp goed in beeld komt. Bij het maken van een documentaire houd je altijd in je achterhoofd dat je hiermee de kijker informeert en overtuigt.
Het beroep documentairemaker is veelzijdig en vormt een echte uitdaging. Jouw documentaire op televisie of in de bioscoop, dat geeft een goed gevoel. Je werkt doorgaans voor een filmmaatschappij, televisie of filmproducent. Ben je als freelancer werkzaam, dan werk je telkens weer voor een andere opdrachtgever. Het salaris wisselt sterk, afhankelijk van de opdrachtgever, je eigen kennis en ervaring en datgene je durft te vragen. Houd in ieder geval rekening met het minimumloon op fulltime basis, dat flink kan oplopen.
Benodigde vaardigheden en competenties
Als documentairemaker heb je een unieke set van competenties en vaardigheden nodig:
- Verhalend vermogen: De kern van documentairemaken is het vermogen om een boeiend, coherent verhaal te vertellen. Dit vereist creativiteit, visie en een goed begrip van narratieve structuren.
- Researchvaardigheden: Goed onderzoek kunnen doen is essentieel om de onderliggende feiten en context van je onderwerp te begrijpen.
- Technische vaardigheden: Kennis van en vaardigheid in camerawerk, geluidsopname, en montage zijn cruciaal. Dit omvat ook het kunnen werken met relevante software en apparatuur.
- Communicatie eninterviewvaardigheden: Sterke interpersoonlijke vaardigheden zijn nodig voor het interviewen van personen, het leiden van een productieteam, en het samenwerken met andere professionals zoals editors en cinematografen.
- Organisatorisch vermogen: Het beheren van projecten, budgetten, tijdschema’s, en soms complexe logistieke uitdagingen vereist uitstekende organisatorische vaardigheden.
- Creativiteit en innovatie: De capaciteit om nieuwe, interessante invalshoeken te vinden en unieke visuele stijlen te ontwikkelen.
Geschikte persoonstypen
DISC-type
Wil jij graag weten of je wel het juiste DISC-type bent voor het beroep documentairemaker? Houd er rekening mee dat sommige van deze aspecten, zoals Enneagram type, DISC kleur en MBTI type, subjectief en niet specifiek voor elk beroep zijn.
Geel (Invloed - I):
Kenmerken: Sociaal, enthousiast, overtuigend, optimistisch.
Geschikt voor beroepen waarin sociale interactie, overtuigingskracht en teamwerk essentieel zijn. Bijvoorbeeld: marketingprofessional, PR-medewerker, verkoper, leraar, evenementenplanner.
Blauw (Conformisme - C):
Kenmerken: Nauwkeurig, analytisch, systematisch, diplomatiek.
Geschikt voor beroepen waarin aandacht voor detail, nauwkeurigheid en analytisch denken belangrijk zijn. Bijvoorbeeld: accountant, ingenieur, programmeur, wetenschapper, data-analist.
Het is belangrijk om op te merken dat hoewel bepaalde DISC-kleuren kunnen corresponderen met kenmerken die nuttig zijn in bepaalde beroepen, individuen met een verscheidenheid aan DISC-typen succesvol kunnen zijn in allerlei soorten werk. DISC is meer een hulpmiddel voor zelfbewustzijn en teamdynamiek, en minder een strikte richtlijn voor beroepskeuze.
Weet je niet zeker wat voor DISC-type jij bent, doe dan een DISC persoonlijkheidstest!
Enneagram Type
Of wil jij juist graag weten of je wel het ideale Enneagram-type bent voor het beroep documentairemaker?
Type 4 - De Individualist:
Kenmerken: Creatief, uniek, zelfbewust.
Geschikt voor beroepen die creativiteit en individualiteit vereisen. Bijvoorbeeld: kunstenaar, schrijver, modeontwerper, muzikant.
Type 5 - De Onderzoeker:
Kenmerken: Analytisch, perceptief, innovatief.
Geschikt voor beroepen die diepgaande analyse en onderzoek vereisen. Bijvoorbeeld: wetenschapper, programmeur, data-analist, historicus.
Hoewel bepaalde Enneagramtypes goed passen bij sommige banen of beroepen, kan iedereen met elk Enneagramtype in veel verschillende beroepen succes hebben. Het Enneagram helpt vooral bij zelfkennis en kan je daarbij helpen bij kiezen van een baan.
Weet je niet zeker wat voor Enneagram-type jij bent, doe dan een Enneagram test!
MBTI Type
Ook als je wil weten of jij wel het MBTI-type bent voor het beroep documentairemaker vind je hier!
INFP (Bemiddelaar):
Kenmerken: Idealistisch, creatief, empathisch.
Geschikt voor kunst, schrijven, psychologie.
ENFP (Campagnevoerder):
Kenmerken: Warm, enthousiast, creatief.
Geschikt voor marketing, journalistiek, counseling, onderwijs.
Het is belangrijk om te onthouden dat MBTI-persoonlijkheidstypen algemene richtlijnen zijn en dat individuen van elk type succesvol kunnen zijn in een breed scala aan beroepen. Persoonlijke interesses, vaardigheden en andere factoren spelen ook een grote rol bij het kiezen van een carrière.
Weet je niet zeker wat voor MBTI-type jij bent, doe dan een MBTI test!
Salaris van een documentairemaker
Het salaris van een documentairemaker kan sterk variëren, afhankelijk van factoren zoals ervaring, de aard van de projecten waaraan je werkt, en of je zelfstandig werkt of in dienst bent bij een productiemaatschappij.
- Minimumsalaris: Voor beginnende documentairemakers of bij kleinschalige projecten kan het inkomen soms laag zijn, soms zelfs op freelancebasis zonder vast salaris.
- Maximaal salaris: Ervaren documentairemakers die werken aan grootschalige projecten of voor gerenommeerde productiemaatschappijen of omroepen kunnen een aanzienlijk hoger inkomen verwachten. Salarissen kunnen variëren van €30.000 tot €70.000 per jaar of meer, afhankelijk van de succes en reputatie.
Let wel, veel documentairemakers werken op projectbasis, en hun inkomsten kunnen sterk variëren van jaar tot jaar. Ook is het zo dat veel documentairemakers gedreven worden door passie voor hun vak en de impact van hun werk, meer dan door het financiële aspect.
Vacatures documentairemaker
Niet iedereen haalt een volledig salaris uit het beroep documentairemaker. Het arbeidsmarktperspectief voor de documentairemaker is redelijk, houd rekening met een hogere concurrentie dan bij andere beroepsgroepen.
Zoek je een vacature documentairemaker, bekijk dan de website of stap zelf naar een filmmaatschappij of televisie. Via het internet vind je regelmatig nieuwe vacatures, zorg dat je voor de uiterste reageerdatum je sollicitatie verstuurt. Let goed op de eisen die in de vacature worden vermeld, vaak gaat het om een bepaalde opleiding of vaardigheden.
Veelgestelde vragen
Een documentairemaker is verantwoordelijk voor het creëren van documentaires – non-fictie films die een bepaald onderwerp of verhaal onderzoeken. Dit omvat het bedenken van een concept, het uitvoeren van onderzoek, het plannen en opnemen van de film, en het bewerken van het materiaal tot een coherente en boeiende documentaire.
Belangrijke vaardigheden voor een documentairemaker zijn creatief en verhalend vermogen, uitstekende research- en interviewvaardigheden, technische kennis van filmen en bewerken, organisatorische competenties, en de capaciteit om een project van concept tot voltooiing te leiden.
Veel documentairemakers hebben een opleiding in film of mediastudies, maar dit is geen strikte vereiste. Belangrijk zijn praktische ervaring en een portfolio van werk. Workshops, cursussen of hands-on ervaring in filmmaken kunnen ook waardevol zijn.
Uitdagingen kunnen zijn het vinden van financiering voor projecten, het omgaan met logistieke en technische uitdagingen tijdens de productie, en het navigeren in een competitieve industrie. Ook kan het emotioneel veeleisend zijn wanneer je werkt aan onderwerpen met zware of complexe thema’s.
Financiering kan afkomstig zijn van verschillende bronnen, waaronder subsidies, filmfondsen, crowdfunding, omroepen, of via samenwerkingsverbanden met productiebedrijven. Soms investeren documentairemakers ook eigen middelen in hun projecten. Networking en het presenteren van een sterk projectvoorstel zijn cruciaal voor het verkrijgen van financiering.