Wellicht heb je er nooit eerder van gehoord, het beroep agoog. Toch zijn er in Nederland veel mensen die dit beroep, of een afscheiding van dit beroep, beoefenen. Als agoog leer je hoe je mensen kunt begeleiden, aansturen of beleidsmatige veranderingen op de juiste wijze over kunt brengen op mensen. Agogiek, de opleiding voor het beroep agoog, valt onder de sociale wetenschappen.
Hierbij bestudeert men hoe mensen veranderen en hoe deze veranderingsprocessen beïnvloed en begeleid kunnen worden. Er zijn verschillende soorten agogen, denk bijvoorbeeld aan pedagogiek. Bij pedagogiek richt een agoog zich specifiek op kinderen. Niet voor niets wordt pedagogiek ook wel opvoedkunde genoemd. Of denk aan orthopedagogiek, wat een specialisatie van pedagogiek is.
Door de diversiteit bij het beroep agoog kun je heel veel kanten op met dit beroep, waardoor het vak niet snel zal vervelen. Zo zou je eerst als pedagoog aan de slag kunnen, om je vervolgens verder te specialiseren tot een orthopedagoog. Er zijn in Nederland verschillende opleidingsinstituten die opleidingen voor dit beroep aanbieden. Vaak kies je hierbij direct een specialisatie, mits je kiest voor een agogiekopleiding op hbo- of wo-niveau.
De werkdag van een agoog
De werkdagen van agogen verschillen sterk per type agoog. Een orthopedagoog zal bijvoorbeeld andere taken uitvoeren dan een pedagoog doet tijdens zijn of haar werkdag. Over het algemeen begeleidt een agoog mensen met psychische aandoeningen. Denk aan mensen met stemmings-, persoonlijkheids- of ontwikkelingsstoornissen. Vaak zijn deze mensen de grip op hun leven kwijt, waardoor enige begeleiding gewenst is om hun leven weer op de rit te krijgen. Een agoog kan een cliënt in zo’n geval helpen om de regie over zijn of haar leven weer in eigen handen te krijgen. Hierbij dien je als agoog met verschillende aspecten rekening te houden. Denk bijvoorbeeld aan de aard van de hulpvraag, de huidige leefsituatie van een cliënt en de mogelijkheden die een cliënt heeft.
Tijdens de werkdag komt een agoog zowel bij mensen thuis (ambulante zorg), als in een instelling om mensen te helpen. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen het bieden van hulp aan individuele cliënten, en het bieden aan hulp van cliënten in groepsverband. Binnen een instelling worden bijvoorbeeld regelmatig activiteiten georganiseerd voor een complete groep. Het werk van een agoog is om deze reden zeer divers, waardoor je niet snel verveeld zal raken tijdens een werkdag.
Opleiding tot agoog
Om het beroep agoog te mogen beoefenen dien je eerst een opleiding te hebben afgerond, ondanks dat het geen door de wet beschermd beroep is. De kans is echter erg klein dat cliënten voor een agoog zonder diploma kiezen. Er worden in Nederland op ieder niveau opleidingen aangeboden waarmee je het beroep agoog mag beoefenen. Zo kun je mbo-niveau een opleiding tot agogisch medewerker volgen, kun je de PABO volgen op hbo-niveau (met een vervolgmaster), of kun je een opleiding tot pedagoog of orthopedagoog op universitair niveau uitvoeren. Des te hoger je afgeronde niveau, des te groter zullen ook je baankansen zijn als je een vacature voor een agoog zoekt op internet.
Het kan dus raadzaam zijn om na het afronden van een mbo- of hbo-opleiding nog een vervolgstudie te doen om je kennis op het gebied van agogiek verder uit te breiden. In sommige gevallen is het mogelijk om een deeltijdstudie te volgen naast je baan als agoog. Ook worden er vanuit instanties vaak trainingen georganiseerd voor agogen, waarmee je je kennis over bepaalde behandelmethodes verder uit kunt breiden. Zo wordt het makkelijker om een behandelplan voor een cliënt op te stellen, of kun je nieuwe behandelmethodes gebruiken. Door de jaren heen is het aantal behandelmethodes namelijk sterk uitgebreid.
Is het beroep agoog wat voor mij?
Of het beroep agoog bij je past is van verschillende aspecten afhankelijk. Allereerst moet je veel geduld hebben en communicatief erg vaardig zijn. Door de dag heen krijg je met tal van verschillende cliënten te maken, die ieder hun eigen stoornis en situatie hebben. Het is belangrijk om in te spelen op de wensen van een cliënt, met als uiteindelijk doel het op de rit krijgen van het leven van een cliënt. Door de diversiteit in de situaties en stoornissen van cliënten moet je snel kunnen schakelen. Geduld is bij de begeleiding van cliënten met een stoornis belangrijk, omdat het proces vaak erg traag zal verlopen. Zeker in het begin kan het behoorlijk lastig zijn om grip op een cliënt te krijgen.
Veel agogen waarderen hun beroep door de uiteenlopende situaties waarin zij terechtkomen tijdens de werkdag. Door de diversiteit aan cliënten is geen werkdag hetzelfde en blijft het uitdagend om voor cliënten een nieuw behandelplan te bedenken. Juist die uitdaging mag je als agoog niet uit de weg willen gaan! Iedere cliënt is anders, waardoor iedere cliënt een eigen behandeltraject nodig heeft om met zijn of haar stoornis om te kunnen leren gaan.
Vacatures voor een agoog
Een agoog kan een eigen praktijk beginnen, maar zich ook aansluiten bij een bestaande organisatie. De meest bekende organisatie die werkplekken voor agogen aanbiedt is de GGZ, waarvandaan agogen naar cliënten thuis en instellingen worden gestuurd. De GGZ behandelt cliënten met verschillende soorten stoornissen, waardoor je hier met verschillende specialisaties terechtkunt. Om je aan te kunnen sluiten bij de GGZ is het belangrijk om eerst een opleiding tot agoog af te ronden. Op internet zijn verschillende vacatures voor agogen te vinden op vacaturewebsites en op de website van bijvoorbeeld de GGZ zelf.
Tip: zorg voor voldoende werkervaring als je zelf een instelling voor mensen met een stoornis wilt beginnen! Vaak kiezen begeleiders van deze cliënten liever voor een erkende organisatie, zoals de GGZ, dan een freelancer die vanuit huis werkt. Als je echter een bekende naam bent bij organisaties, kan dit in je voordeel werken bij het vinden van nieuwe cliënten. Een agoog die als freelancer werkt is vaak namelijk goedkoper dan een agoog van grote instanties. Het voordeel aan het werken als ZZP’er is dat je zelf kunt bepalen welk type cliënten je behandelt.